Wprowadzenie.
W art. 22 ust. 1 Kodeksu pracy określono podstawowy obowiązek pracodawcy względem pracownika, tj. obowiązek zapłaty umówionego wynagrodzenia. Dalej wskazać należy, iż zgodnie z art. 87 §1 Kodeksu pracy z wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne i zaliczek na podatek dochodowy, można potrącić wyłącznie następujące należności:
- na zaspokojenie należności alimentacyjnych, egzekwowanych na podstawie tytułów wykonawczych;
- należności, innych niż określone w pkt. 1, egzekwowanych na podstawie tytułów wykonawczych;
- zaliczki udzielone pracownikowi;
- kary pieniężne.
Kolejność i wysokość.
Potrąceń dokonuje się w kolejności opisanej powyżej, w następującej wysokości: do 3/5 wynagrodzenia w razie świadczeń alimentacyjnych, a w sytuacjach opisanych w pkt. 2 i 3 do połowy wynagrodzenia. Odnośnie kar pieniężnych potrącenia dokonuje się na zasadach określonych w art. 108 Kodeksu pracy, czyli do 1/10 wynagrodzenia niezależnie od potrąceń o których mowa powyżej. Dodatkowe wynagrodzenia (np.: premie, nagrody roczne) podlegają egzekucji na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych do pełnej wysokości.
Przykład: Pracownik jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy. Zarabia kwotę 2.000,00 zł netto miesięcznie. Ten pracownik ma zasądzone 2.500,00 zł miesięcznie alimentów na rzecz trójki swoich małoletnich dzieci jak również 20.000,00 zł z tytułu nie spłaconej pożyczki. W związku z tym pracodawca może potrącić z wynagrodzenia należnego temu pracownikowi jedynie kwotę 1.500,00 zł. Kwotę tą powinien przekazać komornikowi prowadzącemu egzekucję z tytułu niezapłaconych alimentów. Jeżeli zaś chodzi o nie spłaconą pożyczkę, to wierzyciel nie będzie mógł się zaspokoić z wynagrodzenia za pracę dłużnika.
Kwota wolna od potrąceń.
Art. 87[1] Kodeksu pracy wskazuje kwoty wolne od potrąceń, a są to:
- Kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę – przy potrącaniu sum egzekwowanych na podstawie tytułów wykonawczych;
- 75% minimalnego wynagrodzenia – przy potrącaniu zaliczek pieniężnych;
- 90% minimalnego wynagrodzenia – przy potrącaniu kar pieniężnych;
- w przypadku świadczeń alimentacyjnych brak jest kwoty wolnej od potrąceń.