W dzisiejszym wpisie podjęta zostanie próba odpowiedzi na pytanie w jaki sposób organy jednostek samorządu terytorialnego rozstrzygają o przyznaniu bądź nie dotacji, o której mowa w ustawie z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (UFZO).

Czym jest dotacja w rozumieniu ustawy o finansach publicznych zostało wyjaśnione we wpisie na temat przesłanek zwrotu dotacji oświatowych – szczegółowe informacje znajdziesz tutaj. Zasady przyznawania dotacji oświatowych, lista podmiotów uprawnionych do otrzymania dotacji oraz wysokość tejże dotacji zostały szczegółowo wyliczone w UFZO. Zgodnie z art. 47 UFZO czynności podejmowane przez Organ dotujący, o których mowa w art. art. 15-21, art. 25, art. 26, art. 28-32 i art. 40-41a, tj.:

  • art. 15 – dotacje dla placówek prowadzących wczesne wspomaganie rozwoju dziecka;
  • art. 16 – dotacja na ucznia przedszkola prowadzonego przez osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego oraz osoby fizyczne;
  • art. 17 – zasady przyznawania dotacji na każdego ucznia przedszkola niepublicznego;
  • art. 18 – dotacja dla oddziału przedszkolnego przy szkole podstawowej prowadzonej przez osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego oraz osoby fizyczne;
  • art. 19 – zasady przyznawania dotacji na każdego ucznia szkoły niepublicznej;
  • art. 20 – dotacja dla innej formy wychowania przedszkolnego prowadzonego przez osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego oraz osoby fizyczne;
  • art. 21 – zasady przyznawania dotacji na każdego ucznia innych form wychowania przedszkolnego;
  • art. 25 – dotacja dla szkół publicznych prowadzonych przez osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego oraz osoby fizyczne;
  • art. 26 – zasady przyznawania dotacji na każdego ucznia szkół niepublicznych;
  • art. 28 – zasady wypłacania dotacji z budżetu powiatu na wychowanka niesamorządowej placówki (np.: młodzieżowe ośrodki wychowawcze);
  • art. 29 – wysokość dotacji wypłacanych z budżetu powiatu dla placówek niepublicznych;
  • art. 30 – dotacje dla niesamorządowych przedszkoli, szkół i placówek prowadzących zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze;
  • art. 31 – Dotacje dla niesamorządowych szkół prowadzących kwalifikacyjne kursy zawodowe;
  • art. 31a – Dotacje dla niepublicznych szkół prowadzących kwalifikacyjne kursy zawodowe;
  • art. 32 – zasady wypłaty dotacji z budżetu powiatu dla innych niesamorządowych publicznych placówek oraz szkół niepublicznych;
  • art. 40 – Dotacja na ucznia niesamorządowej publicznej szkoły artystycznej;
  • art. 41 – Dotacja na ucznia niepublicznej szkoły artystycznej o uprawnieniach szkoły publicznej;
  • art. 41a – zasady obliczania i przekazywania dotacji dla nie samorządowych szkół artystycznych i niepublicznych szkół artystycznych o uprawnieniach szkoły publicznej;

które podejmowane są w celu ustalenia wysokości lub przekazania dotacji, stanowią czynności z zakresu administracji publicznej, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej PPSA). W tym miejscu zasadnym, będzie przywołanie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 13.10.2021 r. (Sygn: III SA/Gl 375/21) w którym Sąd wypowiedział się na temat art. 47 UFZO w następujący sposób: Przepis art. 47 ustawy z 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych nie zawiera zaś ograniczenia czynności podejmowanych w celu ustalenia wysokości lub przekazania dotacji, które stanowią czynności z zakresu administracji publicznej. Obejmuje on zakresem desygnatów wszystkie określone w ustawie czynności, które podejmowane są w związku z ustaleniem wysokości i przekazaniem dotacji – dotacji, a nie czynności, wymienionych w art. 15-21, art. 25, art. 26, art. 28-32 i art. 40-41a ww. ustawy. Innymi słowy każda czynność organu mająca na celu ustalenie wysokości dotacji i jej wypłatę stanowi tzw. Inną czynność z zakresu administracji publicznej.

Następnie należy poświęcić kilka zdań opisowi tzw. innej czynności z zakresu administracji publicznej, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 4 PPSA, który brzmi następująco: Kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na: inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, z wyłączeniem (…). Przesłanki umożliwiające uznanie danej czynności za inny akt lub czynność z zakresu administracji publicznej są następujące:

  1. nie mają charakteru decyzji lub postanowienia;
  2. są podejmowane w sprawach indywidualnych;
  3. muszą mieć charakter publicznoprawny;
  4. dotyczą uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisu prawa.

[por. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, R. Hauser, M.  Wierzbowski (red.), wyd. 8, 2023 r., teza nr 34 do art. 3].

Mając na względzie powyższe należy stwierdzić, iż wypłacenie dotacji oświatowej przez jednostkę samorządu terytorialnego jest inną czynnością z zakresu administracji publicznej ponieważ:

  1. jej wypłacenie nie jest poprzedzone wydaniem decyzji lub postanowienia;
  2. dotyczy indywidualnego podmiotu – organu prowadzącego przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę lub placówkę;
  3. ma oparcie w przepisie rangi ustawowej, co stanowi o publiczno – prawnym charakterze tej czynności;
  4. dotyczy indywidualnego uprawnienia jakim jest organ prowadzący przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę lub placówkę do otrzymania z budżetu jednostki samorządu terytorialnego środków publicznych.

Na sam koniec należy odpowiedzieć na pytanie w jaki sposób organ jednostki samorządu terytorialnego załatwia sprawę w postaci przyznania dotacji oświatowej organowi prowadzącemu przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę lub placówkę. Organ jednostki samorządu terytorialnego może:

  1. wypłacić dotację oświatową. W tym momencie uprawnienie organu prowadzącego przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę lub placówkę do środków publicznych materializuje się, jak również w tym momencie organ ma realną możliwość zweryfikować stanowisko Organu poprzez weryfikację poprawności wyliczenia wysokości dotacji. W tym miejscu zasadnym będzie przywołanie poglądu WSA w Gdańsku zawartym w wyroku z dnia 19.05.2021 r. (sygn.: I SA/Gd 467/21): Skoro czynnością podlegającą zaskarżeniu do sądu administracyjnego jest ustalenie wysokości dotacji, to w zakres działalności organu z tym związanej, wchodzi ustalenie wysokości dotacji oraz jej przekazanie na rachunek bankowy beneficjenta, co w niniejszej sprawie nastąpiło w dniu (…), zatem termin do wniesienia skargi mijał z upływem 30 dnia od daty przekazania na rachunek bankowy strony skarżącej pierwszej transzy dotacji. Powyższe znajduje oparcie w orzecznictwie NSA, który wyraził pogląd, że znając kwotę otrzymanej dotacji oraz liczbę dzieci w prowadzonym przedszkolu (punkcie przedszkolnym), obliczenie stawki dotacji stanowi prostą, oczywistą czynność, nienastręczającą żadnych trudności (zob. postanowienie NSA z dnia 05.04.2018 r., sygn. akt I GSK 1804/18, (…). Jest również spójne z koncepcją, że wyłącznie czynność polegająca na ustaleniu (naliczeniu) wysokości dotacji i jej przekazaniu beneficjentowi, dokonywana w sposób władczy i jednostronny, stanowi element konkretyzacji normy prawnej i podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego. Natomiast pisma kierowane do adresatów dotacji w trybie informacji publicznej mają charakter wtórny, następczy wobec czynności polegającej na ustaleniu kwoty dotacji i jej przekazaniu na rachunek bankowy beneficjenta (por. postanowienia NSA z dnia 07.05.2019 r., sygn. I GZ 120/19 czy z dnia 14.06.2019 r. sygn., akt I GZ180/19).
  2. Odmówić wypłaty dotacji oświatowej. W tym wypadku ustawodawca nie przewidział żadnego sformalizowanego trybu odmowy wypłaty, tym samym zgodnie z poglądem WSA w Szczecinie, tym samym zawiadomienie organu prowadzącego przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę lub placówkę zwykłym pismem jest prawidłowe (por. wyroki: WSA w Szczecinie z dnia 21.07.2021 r. I SA/Sz 209/21).

Reasumując, wypłata dotacji oświatowej lub odmowa takiej wypłaty stanowi tzw. Inną czynność z zakresu administracji publicznej. Przedmiotowa czynność może zmaterializować się poprzez przelew bankowy na rachunek organu prowadzącego przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę lub placówkę lub w drodze pisma informującego o odmowie wypłaty dotacji. Na obie czynności, przysługuje skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego w terminie 30 dni od daty otrzymania przelewu lub pisma odmawiającego wypłaty dotacji.

Czym jest wypłata dotacji oświatowej z punktu widzenia formalno – prawnego.
Tagi: