W dniu 25 listopada 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 7 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwa osoby fizycznej (dalej: Ustawa o zarządzie sukcesyjnym). Ustawa ta została opublikowana w Dz. U. pod poz. 1629.
Celem wprowadzenia Ustawy o zarządzie sukcesyjnym jest uregulowanie sytuacji przedsiębiorstwa osoby fizycznej prowadzącej jednoosobą działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (dalej:CEDIG) po jej śmierci.
Do dnia wejścia w życie ustawy o zarządzie sukcesyjnym śmierć osoby prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą powodowała de facto zakończenie działalności gospodarczej tegoż przedsiębiorstwa. Umowy o pracę wygasały z mocy prawa, co do zasady nie można było z automatu przenieść koncesji ani zezwoleń tudzież posługiwać się dotychczasowym nr NIP czy REGON. Generalnie taka sytuacja nastręczała bardzo dużo problemów.
Ustawa o zarządzie sukcesyjnym rozwiązuje dużą cześć tych problemów. Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEDIG będzie mogła powołać tzw. zarządcę sukcesyjnego poprzez jego ustanowienie i wpisanie go do CEDIG. W przypadku gdy spadkodawca nie powołał za swojego życia zarządcy sukcesyjnego to po jego śmieci takie uprawnienie przysługiwać będzie: małżonkowi przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w spadku, spadkobiercom ustawowym którzy przyjęli spadek lub spadkobiercom testamentowym.
Zarządca sukcesyjny będzie prowadził przedsiębiorstwo przez okres do 2 lat (za zgodą sądu okres ten może zostać wydłużony do 5 lat). W tym czasie zarządca sukcesyjny będzie prowadził przedsiębiorstwo spadkodawcy we własnym imieniu lecz na rachunek właściciela przedsiębiorstwa spadku (czyli defacto spadkobierców). Innymi słowy podjęcie jakiejkolwiek decyzji biznesowej będzie podejmowane na rachunek właściciela przedsiębiorstwa w spadku. W przypadku zaś nienależytego wykonywania swych obowiązków, zarządca sukcesyjny ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą wobec właścicieli przedsiębiorstwa w spadku na zasadach ogólnych.
Zarządca sukcesyjny będzie się mógł posługiwać dotychczasową firmą z dodatkowym oznaczeniem „w spadku”. Zarządca będzie uprawniony do dokonywania czynności zwykłego zarządu, natomiast w przypadku czynności przekraczających zwykły zarząd, będzie musiał on uzyskać zgodę wszystkich współwłaścicieli przedsiębiorstwa w spadku lub sądu. Co ważne kompetencji zarządcy sukcesyjnego nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich, zaś do najważniejszych obowiązków i uprawnień zarządy sukcesyjnego należy możliwość: pozywania i bycia pozywanym, brania udziału w postępowaniach sądowych i administracyjnych, udzielania pełnomocnictwa oraz przyjmowania oświadczeń woli i pisma.
Ustawa o zarządzie sukcesyjnym będzie miała zastosowanie jeżeli śmierć przedsiębiorcy nastąpiła po dacie wejścia w życie ustawy tj. od 25 listopada 2018 r.